CZYTANIE OŚWIECA
"CZYTANIE OŚWIECA" - pod takim hasłem 21 września 2014 r. w Saskatoon, Saskatchewan w Kanadzie w sali parafialnej kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej odbył się Kiermasz Polskiej Książki. Jego inicjatorka Bożena Pawłowska-Kilanowski ( członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyznie w Londynie) po przywitaniu wszystkich zebranych podziękowała współorganizatorom tego polonijnego wydarzenia. Słowa podziękowania były też skierowane do wielu osób, które dostarczyły na kiermasz swoje książki ( nowe i używane). Oklaskami podziękowania wynagrodzono panią Marię Indyk, która jako pierwsza ( dwa miesiące wcześniej) przekazała pierwszą część swego rodzinnego księgozbioru.
Różnorodność tematyczna książek była interesująca. Nie zabrakło dzieł klasycznych, pięknych wydań albumowych, książek historycznych, przyrodniczych, geograficznych, przygodowych, literatury pięknej, fantastycznej, bajek dla dzieci, nawet fraszek i książek kulinarnych. Najnowszymi w sensie "najmłodszymi", (pachnącymi świeżym drukiem) książkami były niedawno wydane w Polsce dwie pozycje wydawnictwa Melanż - "Michasia" i "Celestyna" - Haliny Godeckiej. Było też kilka książek o wartości antykwarycznej, które także znalazły swoich miłośników.
Uczestnicy kiermaszu mogli książkę sprzedać/kupić, wypożyczyć lub podarować. Wszystkie podarowane książki stworzyły "zaczyn" do powstającej przy parafii polskiej biblioteki. Bożena Pawłowska-Kilanowski wyjaśniła ideę i zasady nieodpłatnego przekazywania książek tzw: BOOKCROSSING. Ta niekonwencjonalna forma popularyzowania książki i czytelnictwa znalazła wśród obecnej Polonii duże zainteresowanie i stworzono także DZIAŁ PRASY (tygodniki, miesięczniki...), z którymi chętnie podzielą się jej stali prenumeratorzy.
Podczas odczytu prelegentka zaznaczyła, że Kiermasz Książki jest zorganizowany w ROKU CZYTELNIKA i jego głównym celem jest promowanie czytelnictwa. Podała smutne fakty, wynikające z przeprowadzonych badań polskiego czytelnictwa (badania pracowników Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej) i tak w roku 2012 , osób powyżej 15 lat nieczytających w ogóle było w Polsce aż 60,8 %. Kiermasz zorganizowano także , aby uczcić 650 lat działań na rzecz książki. Sześć i pół wieku temu w Polsce pojawił się "stacjonariusz" czyli osoba, która pełniła zarazem trzy funkcje: wydawcy, księgarza i bibliotekarza. Pod nadzorem uczelni organizował on wytwarzanie, udostępnianie i rozprowadzanie ksiąg , wówczas jeszcze pisanych ręcznie. Król Kazimierz Wielki wymienił stacjonariuszy w dokumencie z 12-go maja 1364 r, w którym ustanowił Studium Generale czyli późniejszą Akademię Krakowską (obecnie Uniwersytet Jagielloński).
W Saskatchewan nie ma polskiej księgarni, można jedynie wypożyczyć polskie książki z biblioteki publicznej, oferujące dział polski. Zatem kiermasz ten stał się okazją, aby osoby posiadające bogate biblioteki domowe mogły podzielić się z innymi.
Wspomniano także o inicjatywie prezydenta Polski - Bronisława Komorowskiego, pod którego to patronatem 6 września br. odbyło się w Polsce już po raz trzeci tzw: NARODOWE CZYTANIE. Wzmianka o tym, że w Krakowie odbyło się to w ramach akcji : "Czytanie na Barbakanie" wywołała refleksję, by może tak urządzić w najbliższej przyszłości - "Polaków czytanie w Saskatchewanie". Cytując prezydenta Polski, który w tym roku zachęcał do czytania Trylogii Henryka Sienkiewicza, nawiązując do tych dzieł podkreślił , byśmy pamiętali o tym , iż "najwybitniejsze dzieła rodzimej literatury tak pięknie jednoczą nas jako wspólnotę, wzmacniają polską tożsamość i narodową dumę".
Artystycznym akcentem dekoracyjnym podczas trwania Kiermaszu Polskiej Książki były dwa obrazy Erica Świąteckiego, zatytułowane: "Pierwsza książka" i "Student" ( www.artistunderdog.com) oraz rzeźba w wosku polonijnej artystki Elizabeth Yonza (www.painter-sculptor-restorer.com) zatytułowana: CZYTANIE OSWIECA.
Wiersz - " W ROKU CZYTELNIKA " - Bożeny Pawłowskiej - Kilanowski pięknie wyrecytowała 8-letnia Ola Zatorska, za co w podziękowaniu otrzymała wybraną przez siebie książkę. Dla wszystkich zebranych była szansa wygrania jednej z trzech nagród książkowych. Serwowano kawę i ciasto domowego wypieku, z czego dochód jak każdej niedzieli był przeznaczony na fundusz Szkoły Polskiej w Saskatoon.
Miłe komentarze na temat Kiermaszu potwierdziły słuszność organizacji tego literackiego przedsięwzięcia – niektórzy oceniali go jako prawdziwe wydarzenie kulturalne. Najbardziej potwierdziły to wypowiedziane z uśmiechem słowa jednego z uczestników, zaopatrzonego w stos książek: "no, teraz zacznę czytać". Można było wyczuć atmosferę budowania papierowych mostów, takich nie do zdarcia mostów.
" AKaPit "
W R O K U C Z Y T E L N I K A
POZWÓLMY KSIĄŻCE ODDYCHAĆ,
PRZEWRACAJĄC JEJ STRONICE.
NIE TRZYMAJMY JEJ NA STRYCHACH,
SKORO WIEDZY JEST MENNICĄ.
WIEDZA Z KSIĄŻKI POBIERANA
TO BOGACTWO TWEGO ŻYCIA,
WTEDY , KIEDY JEST CZYTANA
STAJE SIĘ WIELKĄ SKARBNICĄ.
- Bożena Pawłowska-Kilanowski 2014 r